ਸਾਡੀ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਸਿਰਫ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਰੋਣਾ ਲੈ ਕੇ ਬਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੀ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਸਿਰਫ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੈ। ਪ੍ਰਥੀਚੰਦ ਵੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਆਖਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਪੰਜਵੇ ਨਾਨਕ ਤਕ ਸਭ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਦ ਅਪਣੀ ਅਲਗ ਪਰੰਪਰਾ ਚਲਾ ਬੈਠੇ ਕਿ ਸਾਡੀ ਏਕਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਹੁਕਮ ਹੈ ਮੀਣੀਆ ਨਾਲ ਮਿਲ-ਵਰਤਣ ਨਹੀ। ਧੀਰਮਲੀਏ ਵੀ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦ ਪੰਥ ਨੂੰ ਖਾਲਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਭਾਵ ਮਸੰਦ ਪ੍ਰਥਾ ਖਤਮ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੇਸ਼ਾ ਦਾ ਅਤੇ ਭੱਦਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਗੱਲ ਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਪੜਦੇ ਨਹੀ ਅਤੇ ਉਹ ਭਟਕ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਨਾ ਸਾਡਾ ਫਰਜ ਹੈ ਪਰ ਜੇੜ੍ਹੇ ਜਾਣਬੂਝ ਕੇ ਸਿੱਖ ਅਸੂਲਾਂ ਦਾ ਮਜਾਕ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਸਿੱਖ ਨਹੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਏਕਤਾ ਨਹੀ।
ਸਾਡੀ ਰੁਲਨ ਦੀ ਇਕਲੌਤੀ ਵਜਹ ਹੈ “ਅਖੌਤੀ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ”, ਅਸੀਂ ਗੁਰ-ਸਿਧਾਂਤ ਨਾਲ ਏਕਤਾ ਕਰ ਲਈਏ ਇਹ ਨੁਕਤਾ ਹੀ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਰੁਲਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ